Kaza Ve Acil Durumlardaki Davranışlarımız

KAZA VE ACİL DURUMLARDAKİ DAVRANIŞLARIMIZ

Kent Yaşamında Başımıza Gelebilecek Olaylar

• Sebebi ne olursa olsun yol verme, omuz atma, otobüste sıkıştırma gibi nedenlerle kimseyle tartışmayın, alttan alın. Ne yazık ki büyük şehirlerde her gün birkaç kişi bu nedenle yaralanıyor veya ölüyor

• Issız sokaklara veya parklara geç saatlerde girmeyin.

• Spor yaparken daha çok kalabalıkların bulunduğu parkurları tercih edin. Issız parkurlara tek başınıza girmeyin.

• Metro ve trenlerde boş olan vagonlarda tek başınıza kalmayın

• Metro ve trenlerde kapıya çok yakın durmayın. Bir anda ne olduğunu anlamadan düşebilirsiniz.

• Araçla seyahat ederken sizi sıkıştıran araçlarla dalaşmayın.

• Tinerci çocuklarla tartışmayın. Onlar bu duruma isteyerek gelmemişlerdir. Uyuşturucu aldıkları için, mantıklı da olsa söylenecek her şeye kaplıdırlar ve aniden saldırganlaşabilirler.

• Kapkaça uğrarsanız çantanızı bırakın, aksi takdirde yaşamınız tehlikeye girebilir. Ne yazık ki bu tür olaylar oldukça fazladır

• Yaya geçitlerinde yayalara yeşil yansa bile araçları kontrol etmeden geçmeyin. Aksi taktirde kurallara uymayan bir aracın altında kalabilirsiniz.

• Tabelaların altından geçerken dikkatli olun. Başınıza bir tabela düşebilir.

• İnşaatların yanından geçmeyin inşaat olan sokaklarda karşı kaldırıma geçerek oradan yürüyün. Başınıza her şey düşebilir.

• Yangın riski için her yıl tesisatları kontrol ettirin.

• Yangın tüpü kullanmayı öğrenin

• Detaylı bir yangın eğitimi alın

• İlk yardım eğitimi alın

• Sinema ve tiyatroda acil bir durumda nasıl davranacağınızı çok iyi öğrenin

• Bir alışveriş merkezinde meydana gelebilecek acil bir durumda nasıl davranmanız gerektiğin öğrenin.

• Dışarı çıkarken hırsız riski için lambalardan birini açık bırakmak hem hırsızları kandırmaz hem de bazen kısa devre yaparak yangın çıkmasına neden olabilir.

Nükleer Sızıntı Riski

Radyasyon Yaşam Kiti

• Radyasyon seviyeleri ile rüzgâr yönünü öğrenmek ve olay hakkında detaylı bilgi almak için taşınabilir bir radyo.

• Camları ve kapıları kapatmak ve sızıntıyı engellemek için güçlü yapışkan bantlar

• Konserve yiyecekler ile kapalı içecekler

• Temizlik malzemelerinin korunması için sağlam kapalı kaplar

• Yedek kıyafet, gözlük, Bandana ve küçük bir ayna

Suya Gömülen Araçtan Nasıl Çıkılır?

Batan veya Yanan Bir gemiyi Terk Etmek

Denizde Kaybolmak

Kent yaşamına alışanlar zaman içinde ve farkında olmadan doğadan hızla uzaklaşmaya başlarlar. Bu insanlar kentte güvende olduklarını sanırlar. Oysa kent içinde başlarına gelecek ve yaşamlarını riske atacak olaylar, doğada başlarına gelebileceklerden çok daha fazladır. Çünkü doğa yalındır ve tüm risklerini önceden gösterir, sizi kandırmaz. Eğer siz bu dili anlayabiliyorsanız bir sorun yaşamazsınız.

Oysa kentin dili çok karmaşık ve aldatıcıdır. Çünkü kentte her şey yapaydır. Ne yaparsanız yapın güvenli olan yerlerde bile sorun yaşayabilirsiniz. Kent çok bilinmeyenli bir denklem gibidir ve çözmek hiç de kolay değildir. Bu nedenle kentte yaşamını sürdürenlerin aşağıdaki kuralları göre planlama yapmaları gerekmektedir.

Nükleer kazalar santrallerde meydana geldiğinde, tehlikeli radyoaktif madde havaya salınabilir ve yüzlerce kilometreyi aşarak taşınabilir. Tehlikeli bölgedeyseniz yapmanız gereken şudur:

Adım 1: Olayı haber alır almaz eğer kaçacak zamanınız varsa yaşam kitini alarak arabaya binin ve hızla olay yerinden uzaklaşın. Aracın pencerelerini sıkı kapatın ve havalandırma ile klimayı asla çalıştırmayın. Bu davranış tam bir koruma sağlamazsa bile büyük oranda zarar görmenizi engelleyebilir. Kaçış yönünüz, sızıntının geldiği yerdeki rüzgâr yönünün aksi yönü olmalı. Böylece rüzgârın sızıntıyı arkanızdan getirme riskini ortadan kaldırmış olursunuz (Şekil 10.1a)

Adım 2: Tehlike bölgesinin iyice uzaklaştığınızdan emin olunca, tercihen betondan yapılmış bir barınak bulun. Tüm camları ve havalandırma kanallarını bant ve plastik ile sızdırmaz hale getirin ve klima ve su musluklarını kapatın. Bu işlemleri yapmak için yanınızdaki Nükleer Sızıntı Yaşam Kitini kullanabilirsiniz (Şekil 10.1b).

Adım 3: Barınakta sadece kapalı kutudan çıkardığınız yiyecekleri veya konserve yiyin. İçeceğiniz su asla musluktan olmamalı. Kapalı ve kapağı açılmamış suları tercih edin. Bu, su içmek vücudunuza sızmış olan radyoaktif maddelerin vücuttan atılmasını kolaylaştırır. Çok fazla su içerek radyoaktif maddeleri vücudunuzdan olabildiğince atmaya çalışın. (Şekil 10.2a)

Şekil 10.1a (Hynes, 2012) Şekil 10.1b (Hynes, 2012)

Adım 4: Eğer barınakta kalmaya devam ediyorsanız ve radyasyona maruz kaldığınız düşünüyorsanız kendiniz suyla temizlemenin bir yolunu bulun. Kıyafetlerinizi çıkarın ve yeni kıyafetler giyinin ama giyinmeden önce kirlenmeye maruz kalmamış sabun ve suyla temizlenin. (Şekil 10.2b)

Adım 5: Kurtarma ekipleri gelinceye kadar barınakta kalmanız en akılcı harekettir. Kurtarma ekipleri gelmeden de dışarı çıkabilirsiniz ancak dışarıya çıktığınızda polarize bir güneş gözlüğü takmanız çok iyi olur. Ayrıca iyice ıslatılmış bir bandanadan solunum yapmanız ilk aşamada çok yararlı olacaktır. Yaşam kiti içindeki ayna dikkat çekmek ve yerinizin bulunmasını sağlamak açısından çok önemli bir malzemedir. (Şekil 10.2c)

Şekil 10.2a Şekil 10.2b Şekil 10.2c

Dikkatsizlik sonucundan suya düşen bir araçtan kurtulmak hem çok kolaydır hem de çok zor. Bunun nasıl olacağı sizin araç içindeki davranışlarınıza bağlıdır. Aracınız suya doğru ilerlerken eğer ani hızlanarak suya uçmadıysa yavaş yavaş hareket edecektir. Bu aşamada kapınızı açarak araçtan çıkmak hatta arazı durdurmaya çalışmak da mümkündür. Ancak bunları yapmadan araç batarsa aşağıdaki adımları izlerseniz bir sorun yaşamadan araçtan çıkmayı başarabilirsiniz.

Adım 1: Suya düşen araçtan kapıyı açarak çıkmaya çalışmak boşuna bir çabadır ve zamanla yarışılan bir olayda ciddi bir zaman kaybına neden olur. Araç suya düştüğünde hemen batmaz. İçi hava dolu olduğu için önce gömülür sonra da havanın yardımıyla yüzeye çıkar. İçeri giren su arttıkça da araç gömülmeye başlar. Dışarıdan gelen basınç çok güçlü olduğu için arabanın kapısını açarak dışarı çıkmak çok zor, araba suya tamamen gömüldüğünde ise imkânsızdır. Bu aşamada yapılacak en akılcı hareket önce emniyet kemerin çözmek sonra da arabanın camını indirmektir. Eğer cam inmiyorsa ağır bir cisim kullanarak arabanın ön camını camı kırın. Bir insan eğer çok kilolu değilse aracın ön camında da yan camından da çıkabilir. Siz de pencereyi kullanarak aracın dışına çıkabilirsiniz.

Adım 2: Arabada hava olduğu sürece derin derin ve yavaş nefes alın. Su boynunuza ulaştığında, büyük miktarda hava alın ve nefesinizi tutun. Bu aşamada arabadan çıkmaya çalışın (Şekil 103 a, b, c. )

Adım 3: Araba iyice gömüldüğünde su basıncının arabanın içinde ve dışında aynı olması nedeniyle, kapıyı açabilirsiniz. Koltuğunuza bastırarak kendinizi dengeye getirirken ayağınızla iterek kapıyı açmanız mümkün olabilir. Ancak elektronik düzenek kapıyı kilitlemişse camı kırmaktan başka seçeneğiniz olamayabilir (şekil 10.3a)

Şekil 10.2. AŞekil 10.2bŞekil 10.2c (Hynes, 2012)

Adım 4: Sualtında yönünüzü bulamanız kolay olmayabilir ancak kapıdan veya pencereden çıktıktan sonra ağzınızdan hava vererek, çıkacak hava kabarcıklarını takip edin (şekil 10.3b).

Adım 5: Dışarı çıktıktan sonra arabayı ayağınıza iterek hız kazanın. Yüzeye yaklaşırken suya düştüğünüzü görerek hemen yardımınıza gelen teknelerden korunmaya çalışın. Suya gömülmüş arabadan kurtulmaya çalışırken hiç umulmadık bir şekilde yaralanabilirsiniz. Yüzeye çıkar çıkmaz yardım isteyerek bir an önce bir tekneye veya kıyıya çıkın (Şekil 10.3c. )

Şekil 10.3aŞekil 10.3bŞekil 10.3c

Bir gemi yolculuğunuz sırasında patlama veya başka bir nedenle gemin batmaya başladığını gördüğünüzde hemen panik halinde deniz atlamayın. Böyle bir durumda ölmenin en kolay yolu budur. Mutlaka gemi personelinin yönlendirmelerine uyun. Eğer yönergelere harfiyen uyarsanız ayağını ıslanmadan karaya varma şansınız oldukça fazla olabilir

Ancak gemiye bindiğinizde yaşam kitinin yerini öğrenmeniz size büyük bir avantaj sağlayacaktır. Seyahat öncesinde acil durumu planının da gözden geçirmeniz, bir aksilik durumunda daha rahat hareket etmeninizi sağlayacaktır.

Adım 1: Acil durum alarmı verildiğinde panik olmayın ve mutlaka yaşam kitinizi alarak yönergelerde yazılı toplanma bölgesine gidin.

Adım 2: Sizi cankurtaran sandalına veya botuna yönlendiren mürettebatın talimatlarını izleyin. Sabırlı olun. Panik olarak sorun yaratmayın. Cankurtaran sandalları yolcu sayısına göre hesaplanmıştır. (Şekil 10.4 a,b)

Adım 3. Oturun ve emniyet kemerinizi takın. Sandal veya bot deniz düşerken biraz ileri geri sallanarak rahatsız edebilir ama bu normal bir durumdur (Şekil 10.5)

Adım 4 : Cankurtaran sandalının gemiden olabildiğince uzağa gitmesi çok önemlidir. Çünkü gemi batacak olursa oluşturduğu anafor yakınındaki her şeyi deniz dibine çekebilir.

Adım 5. Sıcak kıyafetler giyin. Cankurtaranın basit örtüsü sizi ancak güneşten, rüzgârdan ve yağmurdan koruyabilir.

Adım 6. Hava veya deniz kurtarması başladığında elinizden gelen her türlü desteği vererek yardım ekiplerini işini kolaylaştırın (Şekil 10.6)

İnsanların denizde kaybolma olayları oldukça fazladır. Dünya sağlık örgütü raporlarına göre her yıl yaklaşık 140 bin açık deniz ölümü gerçekleşmektedir. Bu ölümlerin başlıca nedenleri soğuk şoku, boğulma, soğuk suda uzun süre kalma olarak ön plana çıkmaktadır. Bir insanın veya grubun denizde kaybolup kaybolmadıklarını anlamalarının en kolay yolu etraflarına bakmalarıdır. Eğer etraflarında sudan başka bir şey görmüyorsanız açık denizde kaybolmuşsunuz demektir. Bu durumda panik olmaya gerek yoktur. Eğer biraz eğitimliyseniz yapılacak çok şey olduğunu bilirsiniz.

Şekil 10.4 a (Hynes, 2012) Şekil 104.b (Hynes, 2012)

Şekil 10.5Şekil 10.6

Adım 1. Denizde yaşayacağınız en büyük sorun susuzluktur. Yanınızda su varsa çok idareli kullanın. Gerekirse yağmur yağdığında boş içecek kutularını hatta ayakkabılılarınız bile suyla doldurun. Asla deniz suyu içmeyin. Bu böbrek yetmezliğine dolayısıyla da ölüme neden olabilir (Şekil 10.7)

Şekil 10.7 (Hynes, 2012)

Adım 2. Bir pusula veya yıldızları kullanarak düzenli olarak seyahat yönünüzü kontrol ederek mesafe kat edin. Denizde bazen hiç anlamadan saatlerce daireler çizerek gidebilirsiniz. Eğer yanınızda bir pusula veya GPS varsa kurtulmak için büyük bir şansınız olduğuna inanın (Şekil 10.7)

Adım 3. Sürekli etrafınıza bakarak kara işaretleri arayın, En belirgin işaretler kuşlar kümülüs bulutlarıdır. Kuşlar karaya doğru uçarlar. Kümülüs bulutları ise gökyüzünde alçakta duran ve genellikle karaların üzerinde oluşan düz, kabarık bulutlardır.

Adım 4. Elinizde işaret fişeği varsa idareli kullanın. Rastgele yakarak boşuna harcamayın. Bir gemi veya uçak gördüğünüzde yakın. İşaret fişekleri kilometrelerce uzaktan görülebilir (Şekil 10.8)

Adım 5. Karaya yaklaştığınızda hafif eğimli bir kumsal gibi uygun bir iniş yanaşma noktası arayın ve onu hedefleyin. Yanaşırken yandan gelecek dalgalara dikkat edin (Şekil 10.9)

Adım 6. Bir kara görseniz bile gündüz yanaşmaya çalışın. Çünkü gece sahile yanaşırken kayalıklar, mercanlar gibi birçok tehlikeyi göremezsiniz.

Şekil 10.8 (Hynes, 2012)

Şekil 10.9 (Hynes, 2012)