Etkinlik Öncesi Yapılması Gerekenler

ETKİNLİK ÖNCESİ YAPILMASI GEREKENLER

Etkinlik Öncesi Hazırlanma

Bir etkinliğe başlamadan önce yapacağınız sağlıklı bir plan, etkinliğinizin keyifli geçmesini sağlayabilir. Yapacağımız bir acil eylem planı yaşamınızı kurtarabilir. Bu nedenle etkinliğe başlamadan önce planlamanın yanısıra, vücudunuzun form durumu çok önemlidir. Ancak formda kalmak bir insanı her zaman zorlar. Bir doğa sporcusunun fiziksel olarak hazır olması çok önemlidir. Ancak hem fiziksel hem de zihinsel açıdan hazır olmak her zaman mümkün değildir. Kişi bir taraftan olayla baş edebilme stratejisi geliştirmeye çalışırken diğer taraftan bu mücadeleyi zora sokan çeşitli faktörlerle de mücadele etmek zorunda kalabilir.

Çoğu hayatta kalma durumu iki yoldan birinde ortaya çıkıyor: “Ya koşullar sizi kontrolünüz dışında olan bir duruma iter ya da bazı işaretleri algılamış olsanız bile farkında olmadan olayın içinde olmak zorunda kalırsınız”. Bazı koşullar ve davranışlar ne yazık ki bunu gerektirir. Zor koşullarda yaşam mücadelesi vermenin temelinde eğitimsizlik, bilinçsizlik, küçümseme, küstahlık, kişinin kendi yeteneğine aşırı güven ve doğanın güçlerini hafife alma bulunmaktadır.

Eğer sık sık doğaya gidiyorsanız, belirli bir hayatta kalma becerisi ve deneyimine doğal olarak sahip olursunuz. Uygulama ve deneyim ne kadar çok olursa, pratik beceri o kadar çok gelişir. Doğaya ne kadar çok giderseniz kendi performansınızı daha iyi tanıyacak ve zayıf yönlerinizi daha çok anlayacaksınız.

Doğada yaşam mücadelesi veren birçok kişi kendilerini bu duruma getiren nedeni tam olarak anımsayamamakta ve bu duruma tam olarak bir anlam verememektedirler. Örneğin kazaya karışan bir helikopterin mürettebatı helikopterini denize indirdiklerini, daha sonra hava aracından nasıl kurtulduklarını hatırlayamadıklarını rapor etmişlerdir. Bu örnekler ne kadar iyi eğitimli olursak olalım, zor koşullarda zihnimizin başı şeyleri göz ardı ettiğini göstermektedir.

Herhangi bir kampa bir yıl önceden veya bir gece önceden hazırlanıyor olun. Burada önemli olan hazırlık süresi değil sizin bu ortama ve bu ortamın zorluklarını karşılamaya fiziksel ve zihinsel olarak ne kadar hazır olduğunuzdur. Bu hazırlık sizin zorluklarla başa çıkmaya da hazır olduğunuzu göstergesidir.

Kaza herhangi bir yerde olabilir. Hayatta kalma şansınızı artırmak için yapabileceğiniz en önemli şeylerden biri, insanlara nereye gittiğinizi ve ne zaman geri döneceğinizi bildirmektir. Bu, başınıza bir şey geldiği zaman size ulaşılmayı kolaylaştırır.

Teknoloji baş döndürücü bir hızla gelişiyor. Bu nedenle zor koşullarda yaşam mücadelesi de farklılık kazanmaya başladı. Artık bir cep telefonu bile yaşam kurtarmaya yetiyor. Kaybolduğunuzda cep telefonu ile atacağınız bir konum sizin kısa sürede bulunmanıza yardımcı olabilir. Bir doğa etkinliğinde cep telefonunu mutlaka yanınıza alın. Hiç olmadık bir zamanda sizin en büyük yardımcınız konumuna gelebilir. ABD’de 2007 yılında Utah'da köpeğiyle koşan bir profesyonel atletin ayağı buzda kaymış ve yaklaşık 18 metre düşerek pelvisini kırmıştır. Cep telefonu arabada olduğu için haber verememiş, köpeğin ısısından yararlanarak gece hayatta kalmayı başarmış ve sonra kurtarılmıştır. Bu olayda alınması gereken tedbir cep telefonunun ne olursa olsun yanında olması gerektiğidir. Eğer cep telefonu yanında olsaydı telefonla haber vererek kısa bir sürede kurtulabilirdi.

Etkinlik öncesindeki her türlü hazırlık etkinlik sırasında sorun yaşandığında ani ve sağlıklı reaksiyon verilmesine neden olur. Doğaya gidenlerin çok yanıldığı bir şey tüm kaza ve kaybolmaların da ana nedenidir. Yaptıkları iş bir gezi etkinliği değil bir sportif etkinliktir. Nasıl ki, basketbol, futbol veya diğer sporlarda başarılı olmak için antrenman yapmak gerekiyorsa doğa sporlarında da bu antrenmanları yapmak hem de özenle yapmak gerekir. Çünkü burada söz konusu olan kaçan gol veya basket değil doğrudan doğruya kişinin yaşamıdır. Bu nedenle hem fiziksel hem de zihinsel hazırlık olmadan bir etkinlik yapılmaması gerekir.

Fiziksel Hazırlık

Herhangi bir hayatta kalma durumunda, durum oluşmadan önceki anlarda, fiziksel ve zihinsel olarak hazırlanırsanız olay başınıza geldiğinde elinizden gelen her türlü çabayı gösterebilirsiniz.

Başınıza bir şey geldiğinden itibaren, uyku, yemek ve su sorununuz ortaya çıkacaktır. Bu durum siz kurtuluncaya veya kurtarılıncaya kadar devam eder ve moralinizi her geçen dakika daha çok bozar. İyi bir fiziksel hazırlık hayatta kalma durumunda karşılaşacağınız zorlukların üstesinden gelmenize yardımcı olacaktır

Fiziksel hazırlığın temeli planlı egzersizlerdir. Egzersizler genellikle kilo vermek için yapılır ama bir doğa sporcusu egzersizleri vücudu güçlendirmek için yapar. Bu çalışmalar aynı zamanda zihinsel gelişimi de destekler. Doğa sporcuları için egzersizler yaşamsal öneme sahiptir

Egzersizler kalbi de güçlendirir. Sürekli egzersiz yapan yaşlı birinin kalbi egzersiz yapmayan daha genç birinin kalbinde daha iyi kan pompalayabilir. Bu durum egzersizin önemini daha da artırır.

Sınırları Bilmek

Bir doğa sporcusu yapacağı aktiviteyi planlarken kendi sınırlarını (Bilgi, yetenek, performans) çok iyi bilmelidir. Kendini nasıl hissettiğine dair bir fikre sahip olmak veya vahşi doğaya gitmeden önce ne kadar kapasiteye ulaşabileceğini bilmek, kendine daha gerçekçi hedefler belirleyebilir. Anatomik yapı bir doğa sporcusu için başka bir anlam ifade etmektedir.

Sırt: Güçlü sırt kasları ağır bir çantayı taşırken yardımcı olur.

Kalp: Antrenmanlarla güçlendirilen kardiyovasküler yapı daha uzun süre yürümenizi sağlayabilir.

Beyin: Uzun süren antrenmanlarla motivasyonu artırır, hazır hale gelmenizi sağlar.

Alt Sırt: Sırt üstü kaslarınızı güçlenir ve ağır yük taşıma kabiliyetinizi geliştirir.

Bacaklar: Bacak kuvvetini artırmak bir doğa sporcusunun silahıdır. Bacak kasları ne kadar güçlendirilirse, uzun yürüyüşe dayanıklılık da o kadar artar.

Baldır kasları: Baldır kasları kuvveti kayalık arazide yardımcı olur.

Denge: Kayalık arazide emin adımlarla ve güvenle yürümenizi sağlar.

Düzenli Egzersiz: Herhangi etkili bir antrenman programı, haftada en az üç 45 dakikalık seansları içermeli ve dakikada kalp atış hızını 120'den fazla atış sayısına yükseltmelidir.

Isınma ve Soğuma: Egzersiz öncesi ısınma ve egzersiz sonrasında soğuma dayanıklılık seviyenizi arttırmaya yardımcı olur.

Bu antrenmanlar veya egzersizler 100 metreyi 10 saniyede koşmak için yapılan çalışmalardan çok farklıdır. Amaç hızla bir yere varmak değil, zamanı ve vücudu iyi kullanmaktır. Düzenli bir antrenman fiziksel limitlerinizi bilme ve onları kullanabilme şansını verir.

Güç ve aerobik uyum birleşimi doğada rahat ve sorunsuz zaman geçirmenize yardımcı olur. Spor salonlarında yapılacak çalışmalar doğa için baca kaslarını ve akciğerleri güçlendirecektir. Bu çalışmalar kondisyonunuzu artıracağı için doğaya gittiğinizde çok rahat edeceksiniz.

Mümkün olan her durumda uzmanlardan eğitim alın ve deneyimli sporculara danışın.

Antrenmanlara belli bir aşamadan başlayın ve yavaş yavaş artırın. Bir anda yüklenirseniz, vücudunuzda ciddi sakatlanmalar meydana gelebilir.

Küçük sakatlanmalar olsa bile çalışmaya asla devam etmeyin. Hekim yardımı alın.

Programınızı hazırlamak için birçok Web sitesinden yardım alabilirsiniz. Buralarda ormanda yürüyüşten, dağ bisikletine kadar farklı kategorilerdeki sporlar için tavsiyeler alabilirsiniz.

Doğa sporları yorucudur. Bu nedenle bir sağlık taramasından geçmeniz çok yararlı olacaktır. Öncelikle bir doktor ve dişçiye gitmek ilk adımdır. Bu işlemleri yaparken egzersizlerinizi de ihmal etmeyin

Zihinsel Hazırlık

Zihinsel hazırlık da en az fiziksel hazırlık kadar önemlidir. Vücut istediğiniz kadar fiziksel olarak hazır olsun, eğer zihinsel olarak beyin hazır değilse etkinliğiniz hüsranla sonuçlanabilir. Motivasyon doğada çok önemlidir. Ancak sadece “başaracağım”motivasyonu yani “aşırı motivasyon” başarısızlığın önemli nedenlerinden biridir. Bu durumda fiziksel olarak hazır olmayan bir doğa sporcusu aşırı motivasyonla doğaya gidip geri dönemeyebilir. Zihinsel hazırlık, sınırları bilme veya zorlama arasında bir tercih yapar ve her zaman pozitif bir tutum sergiler.

İster uzak bir bölgeye, isterseniz daha yakın tanıdığınız bir bölgeye bir etkinlik düzenlediğinizde, psikolojik olarak buna hazır olmanız gereklidir. Hiçbir sorun yokken yaşadıklarınız, sizi "psikojenik şok" olarak bilinen, ağır psikolojik ve duygusal strese sokabilir. Bir anda sizin de tanıyamadığınız bir kişiye dönüşebilirsiniz. Problemi anlamak, onunla daha iyi başa çıkmanız ve etkisinden kurtulmanız için size yardımcı olacaktır. Bu nedenle bazı tepkileri incelemek gereklidir.

Bireysel Tepkiler

İnsanlar yaşamları için mücadele etmeye başladıklarında kaldıkları durumlara ve kişiliklerine göre farklı tepkiler verirler. Ancak zor durumda kalan mağdurlarda bazı ortak duygusal reaksiyonlar da görülebilir. Bazen bu reaksiyonların birkaçı ile birden karşılaşmak mümkündür. Bir insan yaşamı için mücadele etmeye başladığında aşağıdaki tepkilerden birkaçını aynı anda gösterebilir. Hayatta kalma deneyimi veya travması sırasında veya sonrasında bir veya daha fazlasıyla karşılaşabilirsiniz.

Panik: Panik, doğada yaşamı için mücadele eden birinin başına gelebilecek en kötü şeydir. Panik daha çok deneyim ve bilgi yoksunluğundan kaynaklanır. İnsanlar doğada sıkıştıklarında hele bir de zamana karşı bir yarış içinde iseler paniğin olması kaçınılmazdır. Panik olan biri eğer bir takım yöntemlerle paniğini yenemezse ölüme kadar gidecek bir süreç başlayabilir.

Depresyon: Doğada veya bir doğa kaynaklı bir olayda depresyona maruz kalanlar anlamsız, boş bakışlarla bakarlar ve sorulara bazen yanıt veremezler. Durumlarından habersizler. Bu yüzden daha fazla yaralanma tehlikesi olabilir. Depresyon, hayal kırıklığı ve öfke ile yakından bağlantılıdır.

Hüsrana uğrayan kişi, hedeflerine ulaşamadığı için giderek daha kızgın hale gelir. Öfke, kişinin başarılı olmasına yardım etmez ve hayal kırıklığı düzeyi daha da yükselir. Öfke ve hayal kırıklığı arasındaki yıkıcı bir döngü, kişi fiziksel, duygusal ve zihinsel olarak yıpranıncaya kadar devam eder. Bir kişi bu noktaya geldiğinde vazgeçmeye başlar ve odak noktası "Ne yapabilirim" den "Yapabileceğim hiçbir şey yok" olarak değişir. Bu durumda ortaya depresyon çıkar.

Korku; Ölüm, yaralanma ya da hastalık ihtimali gibi tehlikeli koşullara verdiğimiz duygusal bir yanıttır. Bu zarar fiziksel hasarla sınırlı değildir; Birinin duygusal ve zihinsel refahı için tehlike de korku yaratabilir.

Ne yazık ki, korku da bir insanı hareketsiz kılabilir. Hayatta kalması için gerekli olan faaliyetleri yerine getirememesi onu korkak hale getirebilir. İyi bir eğitimle güvenimizi arttırmak ve böylece korkularımızı yönetmek için gerekli bilgi ve beceriler kazanmamız mümkün olabilir.

Hiperaktivite: Hiperaktivite kurbanları kolaylıkla yönlendirilir ve konuşma, fikirler ve çoğu zaman yardımcı olmayan önerilerle doludur. Şiddet uygulayan kişiler bir depresyon durumundan sonra bu aşamaya gelebilir

Öfke: Saldırganlık, öfke ve düşmanlık travmaya ortak reaksiyonlardır. Genellikle mantıksızdırlar ve kendilerine yardım etmeye çalışan kurtarıcılara veya tıbbi personele yönlendirilebilirler.

Hayal kırıklığı; Bir kişinin hedefine ulaşmak için verdiği mücadelenin çeşitli etkenler tarafından sürekli olarak engellenmesiyle ortaya çıkar. Hayatta kalmanın hedefi, size yardım ulaşana veya siz yardım edebilecek birilerine ulaşıncaya kadar geçen süre içinde mücadele etmektir. Bu mücadele sırasında başarısızlık hayal karıklığına yol açar. Kişi bu aşamadan sonra hayal kırıklığı ile de baş etmek için mücadele eder. Hayal kırıklığı da hızla öfkeye dönüşebilir. Kişi öfke ve kızgınlık ile yapacağı işe odaklanamazsa hayatta kalma şansını harcamış olur.

Kaygı: Korku ile bağlantılı endişe kaynağıdır. Korkumuz doğal olduğu için, endişe yaşamak da doğaldır. Kaygı, tehlikeli durumlarda (fiziksel, zihinsel ve duygusal) karşılaştığımızda hissettiğimiz huzursuzluk ve endişedir. Sağlıklı bir şekilde kullanıldığında, kaygı, varlığımızı tehdit eden tehlikeleri sona erdirmek veya en azından duruma hâkim olmak için harekete geçmemizi sağlar.

Eğer hiç endişe etmediysek, hayatımızda değişiklik yapmak için çok fazla uğraşmayabiliriz de. Aynı şekilde doğada başımıza gelen bir olay bir endişe yaratmıyorsa durumun farkında değiliz demektir. Böyle bir durumda Endişe iyidir. Bununla birlikte, endişe yıkıcı bir etkiye de sahip olabilir.

Suçluluk Hissi: Bazı hastalar hayatta kalmaktan ve kendilerini başkalarını yaptırmaktan dolayı suçlu hissederler - bazıları da olay hakkında kuşkucu davranırlar.

İntihar Eğilimi: Felaket kurbanlarının kurtarıldıktan hemen sonra, bazı durumlarda zaten hastanede güvende olduğunda intihar ettiği bilinmektedir. Mağdurların yakından gözlemlenmesi gerekir

Zor Durumlara Yanıt ve Psikolojik Devamlılık

Doğada zor durumda kalanların gösterdiği psikolojik tepki çok önemlidir. Kişinin fiziksel durumu ne olursa olsun psikolojik zayıflık yüzünden yaşamını kaybedenlerin sayısı hiç de az değildir. Psikolojik travmalar hayatta kalma isteğini olumsuz etkiler. Psikolojik dengesizlik başladığı an başınıza gelen bir olayla baş etme olasılığınız azalacaktır. Bu da tehlikeyi artırır. Psikolojik davranışınızın sağlıklı olabilmesi için her hangi bir yerde başınıza gelecek bir olay hakkında bilgi sahibi olmanız ve nasıl davranacağınızı bilmeniz gereklidir. Bu durumda bilgi ve deneyim arttıkça psikolojik direnç de artar. Doğada fiziksel olarak hazır olmanız zor bir duruma iyi bir yanıt vereceğiniz anlamına gelmez. Doğru tepki için bilgi ve deneyimin olması gerekir. Bu durum da ister etmez sağlıklı psikolojik tepki doğurur. Popüler inancın aksine, insanlar normalde kolay kolay panik yapmazlar. Özellikle doğayla barışık olan insanlar panik konusunda daha dayanıklıdır. Ancak gruptan birisinin paniklemesi kısa süre içinde bu panik durumunu bulaşıcı hale getirebilir.

Sağlıklı bir psikolojik davranış için yapılan en büyük hatalardan biri anti - depresan kullanarak rahatlamaya çalışmaktır. Bu durum kişinin karar verme yetisine büyük zarar verir. Bu tür olaylarda psikolojik ilk yardım çok önemlidir.

Psikolojik ilk yardım sadece iyileşemeyen kişiler için gereklidir. Akılcı olmayan davranış birçok biçimde karşımıza çıkabilir. Bunun en büyük nedeni psikolojik travmalardır. Bir depremde yaralılara yardım etmek yerine çiçek toplayan deprem mağdurları bu travmalara iyi bir örmektir.

İnsanların başlarına gelebilecek olumsuz olaylarla ilgili verecekleri olası fiziksel ve psikolojik tepkileri önceden bilmeleri ve buna göre hazırlık yapmaları yaşama tutunma şanslarını artırır. Özellikle zihinsel hazırlık yaşama tutunma isteğinin doğrudan etkiler. Sağlıklı bir psikolojik yapı ile en kötü durumda bile olumsuz olayın etkisini azaltmak mümkündür. Olaya karşı verilen normal psikolojik tepkiler, dört aşamada görülebilir. Ön etki aşaması, etki aşaması, tepki dönemi ve travma sonrası aşama

Ön etki aşaması: Beyin henüz herhangi bir psikolojik darbeyle karşılaşmamıştır. Bu aşama iki farkı evreye bölünmüştür.

Tehlike evresi: Tehlikenin varlığının farkında olamama hali, inkâr halidir. Bu nedenle de kişi bir tepki göstermez.

Uyarı evresi: Tehlikenin varlığı herkesçe fark edildiği için kişi için de bir kabul dönemi başlar.

Etki aşaması: Bu aşama yaşamsal riskleri taşıyan ve yaşamı tehdit eden aşamadır. Her türlü psikolojik ve fiziksel etkilenmeler bu aşamada gözlenebilir. Bilgi ve deneyimi yeterli olan insanların büyük bir çoğunluğu bu aşamada doğru tepki verirken, bilgi ve deneyimden yoksun insanlar şaşkın kalırlar ve akılcı tepki veremeyebilirler.

Tepki Aşaması: İnsanların olaya doğrudan tepki verdikleri aşamadır. Akıl yürütme becerileri ve farkındalık düzeyi insanların vereceği tepkinin dozunu belirler.

Travma Sonrası Aşama: Bu aşamada önemli olan tepki aşamasında alınan sonuçtur. Sağlıklı bir tepki başarılı sonuçlar doğurarak travma sonrasında zarar görülmesini engeller. Eğer tepki sağlıklı değilse Post Travmatik Stres –bozuklukları gelişebilir.

Açlık

Plan gereği alınan yiyecek stoku, kişiye bir yiyecek sorunu yaşamayacağını düşündürür. Ancak kaybolma, yaralanma vb bir olay sonuncunda hareket kabiliyeti kısıtlandığında zaman hızla geçmeye ve yiyecek azalmaya başlar. Uzun vadede meydana gelecek bu yiyecek eksikliği paniğe yol açabilir. Bu da durumdan kopma, ilginin dağılması, sinirlilik, saldırganlık ve öfke nöbeti gibi bir takım psikolojik değişiklikler olarak kendini gösterir.

Susuzluk

Susuzluk her ortamda ciddi bir sorundur. Özellikle denizde bir kayığın içinde veya salın üzerinde kalanlar ile çölde kalanların karşısına ciddi bir problem olarak çıkar. Susuzluk yaşanmaya başlandığına fiziksel olarak olumsuz etkilenme kadar psikolojik olarak da kişinin dayanıklılığı azalır.

Yorgunluk

Birçok durumda fiziksel yorgunluk önemli bir sorun olarak karşımıza çıkar. Fiziksel yorgunluk performansı oldukça düşürür ve ancak dinlenmeyle geçer. Psikolojik yorgunlukla birleştiği andan itibaren vücut ciddi sorun yaşamaya başlar. Kişi uyumak istemez, istese de uyuyamaz. Zihinsel bozulma fiziksel performansı olumsuz etkiler. Doğada sorun yaşayıp da hayatta kalanların büyük bir çoğunluğu deneyimlerini paylaşırken, zihinsel olarak kendilerini rahatlattıktan sonra fiziksel yorgunluğunu üstesinde gelebildiklerini ifade etmişlerdir.

Hipotermi

Hipotermi ya da donma doğada kaybolan birinin başına gelebilecek bir olaydır. Donma için mevsimin kış olması gerekmez. Yaz aylarında bile hipotermi vakaları yaşanabilir. Bu konu ilerideki bölümlerde özel olarak ele alınacaktır. Fiziksel kadar psikolojik etkiler de devrededir. Hipotermiye yol açan birçok etken vardır ama yanlış karar verme psikolojik bir etkendir ve çok önemlidir.

Motivasyon

Zor koşullarda yaşamını kurtarmaya çalışan kişilerde genellikle "hayatta kalma isteği" olarak bilinir. Motivasyon, ölümü kabul etmeyi reddetmek ve zor koşullar altında ölmek istemediğinize inanmaktır. Motive bir insan hem duygusal ve fiziksel açıdan güçlüdür ve başına gelen olayla baş etmesi daha kolaydır. Zor koşullarda hayatta kalmaya çalışan birinin motivasyonu; hedefler belirleyebilme, bu hedeflere yönelik adımları atma ve bu adımları takip etme becerisidir, Hayatta kalma için en güçlü motivasyondan biri, yaşamınızdaki temel bağları bir araya getirme isteğidir. Bunlar arasında hobiler, iş ve aile gibi etkenler kişiyi umutlandırır ve motivasyonunu olumlu etkiler.

Umut

Zor koşullarda yaşamını kurtarmaya çalışanların en büyük desteği umut etmektir. Umut en büyük motivasyon unsurudur. Umut etmek, ortaya çıkan olumsuz bir durumun önce kabul edilmesi sonra da iyileşeceği fikrini uyandırmak demektir. Herhangi bir hayatta kalma mücadelesinde bilgi ve deneyim çok önemlidir ama kişi umut etmiyorsa motive olması zor olabilir. Bu tür olaylarda umut etmek, psikolojik travmayı önlemeye yardımcı olacaktır

Kabul

Kabul önemli bir psikolojik etkendir. Olaya daha gerçekçi bakmayı ve var olan durumu olduğu gibi kabul etmeyi ve böylece zor durumdan kurtulmayı sağlayan önemli bir önemli bir adımdır. Birinin durumunu kabul etmemesi veya durumunu kabul etmede yetersiz kalması; hayal kırıklığı, öfke ve akılcı olmayan davranışlara yol açar.

Etkinliğin Planlanması

Her ülkenin veya bölgenin ülkenin sosyal gelenekleri, örf ve adetleri tüm dünyada aynı değildir. Birçok kültürel farklılık, eski kültürel veya dini geçmişlerden kaynaklanır ve son derece ciddiye alınır. Size basit veya anlamsız gelen bazı kuralları göz ardı etmek çoğunlukla gülünç duruma düşmenize neden olabileceği gibi bazen sonu hapisle bitecek kadar ağır cezalarla da karşılaşabilirsiniz. Bu nedenle seyahatiniz planlarken gittiğiniz bölgenin örf ve adetlerini dikkate alın.

Her ülkenin, bölgenin, kasabanın veya köyün farklı yaşam tarazları ve kültürel farklılıkları olabilir. Sizin seyahat ettiğiniz bölgedeki insanların size uyma zorunluluğu yoktur. Çünkü ziyaret eden sizsiniz, onlar değil. Bu nedenle onların kurallarına uymak zorundasınız. Etkinliğinizi planlarken bu uyarıyı dikkate almak başarılı bir planlamanın ilk adımıdır.

Bir etkinlik için önceden planlama ve hazırlık hem kötü performansı önler hem de başınıza gelecek herhangi bir olaya karşı önceden tedbir almanızı sağlar.

Planlamayı yaparken etkinliğinizin süresi ve amacı çok önemlidir. Etkinliğiniz bir sırt çantasıyla bir gün mü yoksa daha uzun süreli bir keşif gezisi mi olacağını çok önceden planlamanız kendi sağlığınız açısından çok önemlidir. Gerek kısa gerekse uzun olsun planınız olabildiğince detaylı olmalıdır.

Etkinliğinizin türü ne olursa olsun planınızın basit ve uygulanabilir olması sizi her zaman büyük sorunlar yaşamaktan kurtaracaktır. Bir plan ne kadar karmaşık olursa uygulaması da kadar zor olur.

Planlama ve Hazırlık Kötü Performansı Önler

Yapılan araştırmalar etkinliğin süresi ne kadar uzun ise sorun yaşama olasılığını da o kadar artığını göstermektedir. Etkinlik uzadıkça performans düşüklüğü meydana gelebilir. Bu da etkinlik sırasında ciddi sorunların yaşanmasına neden olabilir. Bu nedenle bu sorunları bertaraf etmek için önceden planlama ve hazırlık çok önemlidir. Böyle bir hazırlık kötü performansı önleyebilir.

Etkinliğin iyi planlanmış olması potansiyel sorunların ortaya çıkmasını engelleyecektir. Çünkü ciddi bir planlama ve hazırlık, yaşanacak bir olumsuzlukla nasıl başa çıkılacağına dair bir melekeye sahip olmanızı sağlar. İyi bir hazırlık, sağlıklı bir bakış açısına sahip olmanızı ve hayatta kalmanın temel ilkelerin iyi yorumlayabilmenizi sağlar. Tersi bir durum küçük bir sorunun felâket haline gelmesine yol açabilir.

Bir gezi planlarken, her zaman bazı önceliklerinizi saptamak zorundasınız. Eğer bunların birkaçını eksik yaparsanız farklı sorunlarla da uğraşmak sorunda kalırsınız.

Para: Üzerinizde taşıyacağınız para ihtiyaçlarınız karşılayacak kadar olmalıdır. Çok fazla para taşımanız, hiçbir sorun yokken başınızın belaya girmesine neden olabilir. Yine bir ödeme yaparken üzerinizdeki tüm parayı ulu orta çıkarıp saymayın. Ödeme yapacağınız parayı önceden kimsenin göremeyeceği bir şekilde çıkarın ve hazır tutun. Eğer yabancı bir ülkeye gidecekseniz ATM kartınızın o ülkede tanımlı olduğundan emin olmanız gerekir.

Pasaport- Kimlik: Kimliğiniz bir etkinlikte mutlaka yanınızda olmalıdır. Yurt dışında iseniz pasaportunuz mutlaka yanınızda olmalıdır. Gerek kimlik gerekse pasaportunuz sayfalarının fotoğrafını çekerek kendinize mail atmanız bir sorun olduğunda tüm bilgilere ulaşılmanızı sağlayabilir. Eğer doğada zaman geçirecekseniz kimlikleriniz mutlaka su geçirmez bir kılıfta olmalıdır.

Aşı: Eğer yurt dışına gidecekseniz ülkelerin aşı prosedürlerini araştırarak yaptırmanız gereken aşılar varsa mutlaka yaptırın.

Sigorta: Yaptıracağınız bir sigorta başınıza gelecek bir olaydan sonra alacağınız sağlık hizmetlerinin ucuza veya bedavaya gelmesini sağlar.

Grubu Tanımak

Grubu veya yol arkadaşınızı tanıma etkinlik sırasında olursa ciddi sorun yaratabilir. Bir grupla yola çıktığınıza grubun dinamizmi başarıyı veya başarısızlığı doğrudan etkileyen bir faktördür. Özellikle büyük gruplarda stres kaynakları fazladır. Stresli durumlar grup içinde hem en iyileri hem de en kötüler ortaya çıkarabilir.

Özellikle bir grupla birlikte uzun bir etkinlik planlamayı düşünüyorsanız, daha önce birkaç kısa etkinlik yapmak grubu tanımak açısından çok iyi bir fikirdir. Bu etkinliklerde grupla uzun bir etkinlik yapıp yapmayacağınıza karar verebilir ve belki de büyük bir hatadan kurtulabilirsiniz. Bu sadece ekip üyelerinin, grup halinde nasıl çalıştıklarını değerlendirmekle kalmaz onların uyumu, yeteneği ve malzeme kullanımı becerilerini de öğrenmenizi sağlar. Böylece ekibinizle nasıl bir etkinlik yapabileceğiniz konusunda sağlam bilgilere sahip olursunuz.

Grupla etkinlik sırasında unutmamanız gereken bir tavsiye bilgi dağarcığınızdan asla çıkmasın. “Performansını, psikolojini, yetenek ve becerilerini bilmediğiniz ve daha önce etkinlik yapmadığınız biriyle veya bir grupla asla ciddi bir etkinlik yapmayın”. Bu tür etkinlikler daha çok hüsranla sonuçlanır.

Dikkat etmemiz gereken bir başka husus da planlama aşamasına gruptaki kadınların ve erkeklerin sayısını da hesaba katmaktır. Bu durumda temizlik, tuvalet ve uyku düzenlemelerini de hesaba katmak durumunda kalacaksınız. Kim ne taşıyacak, kim neyin sorumluluğunu alacak gibi birçok problemi çözmek zorunda kalacaksınız. Yine grupta yaşlı veya çok genç üyelerin bulunması da farklı planlamalar gerektirir.

Tüm bunlar, yola başlamadan önce ayrıntılı olarak planlanmalıdır.

Kişisel Eğitim

Etkinliğinizde yapmayı planladığınız şeylerden eksik olduklarınız için kendinizi eğitin. Eğitim kısa süreli bir süreç değildir. Uzun süreye yayılmalı ve sürekli tekrarla pekişmelidir. Bu eğitimde aşağıdaki koşulları dikkate alın.

Çevresel koşullar: Karşılaşabileceğiniz hava koşullarını araştırın ve en uç koşullarla ortalama koşulları iyice öğrenin. Örneğin çöl ortamlarında hava koşulları gündüz çok sıcaktır ama geceleri donma derecesini altına kadar düşebilir.

Ağırlık: Ağırlık etkinlikte çok önemlidir. Her gün saatlerce 20-30 kilo ağırlığında bir çanta taşımak zorunda kalacaksınız. Bu nedenle sürekli olarak taşıma egzersizleri yaparak uzun etkinliklerde saatlerce ağır yük taşımak sizi hem formda tutacak hem de fazla kilolarınızdan kurtulmanızı sağlayacaktır.

Mesafe: Etkinliğinizde gitmeniz gereken mesafe neyse onu çok büyük bir aksilik yoksa bitirmeye çalışın. Bu etkinliğiniz için önemli bir prensip olsun. Her gün planın biraz bile dışına çıkmanız etkinliğinizin birkaç gün aksamasına neden olur. Bu de başta yiyecek sorunu olmak üzere birçok sorunu ortaya çıkarır.

İletişim: İletişim çok önemli bir faktördür. İster doğada ister farklı ortamlarda olsun iyi bir iletişim tüm kapıları açar.

Gerçek Şartlarda Eğitim: Gideceğiniz ortama göre bir hazırlık yapmak etkinliğiniz sırasında karşılaşacağınız problemleri çözmede çok yardımcı olur. Alacağınız her türlü eğitimi gideceğiniz ortama yakın bir ortamda almanız bu ortama çekmemenizi sağlayacaktır. Salonlarda her şeyin en iyisini öğrenebilirsiniz ama uygulamalar da salonda olduğu için gerçek koşullarda sorun yaşayabilirsiniz. Örneğin GPS'i soğuk koşullarda kullanacaksanız, Eldivenle kullanmaya öğrenmelisiniz. Ya da soğuk, yağmurlu bir ortamda ve karanlıkta çadır kurarken nasıl başınıza neler geleceğiniz ancak böyle bir ortamda çadır kurup yaşayarak öğrenebilirsiniz.

Acil Eylem Planı

Bir etkinliğe başlamadan önce o etkinlikle ilgili acil eylem planlarınızın yapılmış olması gereklidir. Etkinlik planlamasının son aşaması budur. Yapılacak bir acil eylem planı başımıza gelecek her şeyden hastalıklarımıza kadar her türlü bilgiyi ve hazırlığı içermelidir.

Ne yazık ki, çok dikkatli planlanmış olsa bile olsa bile, bir etkinlikte karşınıza hiç tahmin edilemeyen zorluklar çıkabilir. Tahmin edilemeyen güçlü bir rüzgâr sizi ve botunuzu hiç tahmin edemeyeceğiniz bire yere sürükleyebilir. Ya da basit bir hata yüzünden burkulan bir ayak bileği çok kolay tırmanılacak bir kayalığı sizin için tırmanılamaz gale getirebilir. Hiç çığ düşmeyen bir yerden çığ düşerek güzergâhınız değiştirmenize neden olabilir. Keyifli bir etkinlik bir anda bu ve benzeri plan dışı olaylar yüzünden yaşamınız için müdahaleye dönüşebilir. Daha önce de söylediğim gibi bu tür olayları tahmin etmek zordur ama bu tür olayların olabileceğini düşünerek acil eylem planı yapmak kolaydır.

Kendinize yardımcı olmak için elinden geleni yaptığınızdan emin olmanız ve herhangi bir sorunla karşılaştığınızda size yardıma gelenlere yardım edebilecek durumda olmanız çok önemlidir. Zor koşullarda yaşam mücadelesi iki taraflıdır. Bir tarafında mücadele eden, diğer tarafında ise onu kurtarmaya çalışanlar vardır.

Konumunuzu, nerede bulunduğunuzu bildirmek hayati önem taşımaktadır. Planlamanızı yaparken her zaman en kötü senaryoları düşünün. Kötü senaryo planlamak, bu senaryoyu yaşayacağınız anlamına gelmez. Ancak başınıza geldiği zaman her türlü olasılık hesaplanmış olur.

Gittiğiniz etkinliği mutlaka aileniz, arkadaşlarınız ve gerekirse kurtarama ekipler ile de paylaşın. Bu başınıza bir olay geldiğinde sizi kolay ulaşılmasını sağlayacaktır. Etkinliler için oluşturulacak bir Acil Plan Formu Sizi arayanların işini çok kolaylaştıracaktır. Bu Acil Plan Formu hakkınızdaki en güncel bilgileri içermelidir (Çizelge 3)

İse ile Başlayan Sorgulamalar

Bir etkinlik öncesinde “ ise” ile başlayan sorgulamalar yapmanız karşılaşacağınız bir problemle baş edebilme olasılığını maksimuma çıkarır. Etkinliğini planlarken başınıza gelecekleri bilmeniz ve onlara göre planlama yapmanız zordur. Ancak başınıza olumsuz bir şey gelme ihtimalini düşünerek ve bu ihtimalleri derecelendirerek planlama yapmanız, olay gerçekleştiğinde daha sakin ve soğukkanlı bir değerlendirme yapmanızı sağlar. Birçok değişkeni hesaplayarak planlama yapmanız etkinliğinizin sağlıklı geçmesine neden olacaktır. “İse veya Şayet” ile başlayan sorgulamalar potansiyel sorunları ve riskleri öngermenizi sağlar. Size kalan da bu sorunlar ve risklerle nasıl baş edeceğinizin planlamasını yapmaktır. Bu planlama aynı zamanda sorunla baş etmeniz için gereken bilgi ve malzeme donanımı konusundaki yeterliliğinize de ortaya koyar.

Eğer etkinliğe başlamadan önce planlama aşamasında “ise” ile sorgulama yapmayıp başımıza gelecek kötü olayla hakkında tedbir almazsak, gerçek bir olayla yüz yüze geldiğimizde “ keşke” demek zorunda kalırız. Bu aşamada pişmanlık bir işe yaramayacağı için sürekli “ keşke demek hem sizin hem de grubunuzun motivasyonunu olumsuz etkiler.

Örnek Sorgulama 1:

Hedefime Zamanında Ulaşamazsam Ne Yaparım?

Seçenek 1: Geri dönmem çünkü yolu çok iyi biliyorum. Hedefime ulaşır sonra aynı yoldan geri dönebilirim. O zaman çok geç kalmamda sorun olmaz.

Seçenek 2: Hedefimden uzak olduğunu anladığında geri dönerim. Daha ileri gidersem kaybolabilirim

Seçenek 3: Gerekli kamp ekipmanım var. Yorulduğum yerde çadır kurar sabah kalkıp devam ederim.

Seçenek 4. Yolumun üzerinde bir kulübe var. Gece orada kalır sabah erken devam ederim.

Örnek Sorgulama 2:

Suyum ve Yiyeceğim Biterse Ne Yaparım?

Seçenek 1. Bildiğim kaynaklar var suyu oradan temin ederim. Suyun bitmesi sorun olmaz.

Seçenek 2. Yiyeceğin bitmesi sorun olabilir. O zaman yanıma biraz daha yiyecek almalıyım.

Seçenek 3. Yol üzerinde yiyecek alabileceğim yerleşim yerleri var.

Örnek Sorgulama 3:

Kaybolursam Ne Yaparım?

Seçenek 1: Cep telefonumla yardım isterim

Seçenek 2: Bağırarak yardım isterim

Seçenek 3: Kaybolduğun anladığın an olduğum yerde beklerim

Seçenek 4: Sürekli yürüyerek bir bildiğim bir yerleşim yerine ulaşmaya çalışırım.

Keşke Örnekleri

Keşke fazla yiyecek alsaydık: Demek ki yiyeceğiniz yok

Keşke GPS in pillerini kontrol etseydik: Demek ki GPS iniz çalışmıyor

Keşke yağmurluk alsaydım: Demek ki yağmur yağdı ve ıslandınız.

Keşke yanımıza fener alsaydık: Demek ki gece geç vakte kalabileceğinizi düşünmediniz ve fener almadınız. Karanlık olunca da hareket etmekte zorlanıyorsunuz.

Bu sorgulamaların sayısını ne kadar artırırsak doğada o kadar rahat ederiz. Çünkü bu sorgulamalar tedbir amaçlı sorgulamalardır. “İse” ile başlayan bir olasılık için birçok seçenek olabilir. Önemli olan bu seçeneklere nasıl karşılık verebileceğinizdir. Bu karşılığın doğru olması ise baştan beri sözü edilen bilgi ve deneyim ile doğru orantılıdır. Bu nedenle her etkinlik öncesinde tüm olasılıkları düşünerek “ise” ile başlayan sorgulamalar yapmak şarttır. Acil Planın ana omurgasını “ İse” ile başlayan sorgulamalar oluşturmalıdır(Çizelge 3.1). İse ile başlayan sorgulamaların sayısı ne kadar artarsa “ keşke” ler o kadar azalır.

Basitleştirilmiş Acil Plan Formu

ACİL PLAN FORMU
Adı- Soyadı	Doğum Tarihi	Ağırlık: Boy: Saç rengi:
TC kimlik No Pasaport No:	Ehliyet Bilgileri	Sağlık durumu	Fotoğraf Karşıdan
Vücudunda işaret var mı?	Konuştuğu diller	Deneyim
Kullandığı İlaçlar	Kişisel beceriler	Outdoor tecrübesi
Acil durumda ulaşılacak kişi I	Acil durumda ulaşılacak kişi II	Yanında bulunan malzemeler	Fotoğraf Profil
Tel:	Tel:
Email:	Email:
Etkinlik Programı	Tüm program gidiş gününden dönüş gününe kadar gün gün detaylı olarak açıklanmalıdır.
İletişim Planlaması	Herhangi bir aksilik durumunda iletişim kurulacak kurumların iletişim bilgileri olmalıdır.
Tarih